Prof. Dr. Altan Onat 1929-2017

Prof. Dr. Altan Onat, Robert Koleji ve Zürich Tıp Fakültesini birincilikle bitirmiştir. Amerika’da Mayo Kliniği’nde ihtisas alan ilk Türk doktorudur. Cerrahpaşa Tıp Fakültesinde binlerce öğrenci yetiştirmiştir. Türk Kardiyoloji Derneğinin çok uzun yıllar başkanlığını yapmış, 30’dan fazla kitap, 400’den fazla makale yazmıştır. Çok sayıda üstün başarı ödülleri ve madalyaları alan Onat Cerrahpaşa İngilizce Tıp Fakültesinin de kurulmasında öncülük etmiştir.

Uzun yıllar uluslararası bilimsel tıp dergilerinin hakemliğini, Avrupa Kardiyoloji Derneğinin başkanlığını yapmıştır. TOG’un “yaşam boyu öğrenme ve katkı verme” ilkesinin en iyi uygulayıcılarından biri olan Altan Onat, 89 yaşında tıp alanında yazdığı yurtdışı makaleleri ile Türkiye atıf sıralamasında ilk üçe girmiştir.

Yaşamımıza nispeten yeni giren “sürdürebilirlik” kavramının hakikatli bir temsilcisi idi. Türkiye’de bir çok bilimsel çalışma yapılmıştır ama çeyrek yüzyılı aşan çalışma nadirdir. TEKHARF (Türk Erişkinlerinde Kalp Hastalığı ve Risk Faktörleri) çalışmasında uzun yıllar incelemelerine devam ederek sürdürülebilir bilimsel çalışma ve meta analizi (ilişkili fakat bağımsız çalışma sonuçlarının niceliksel gözden geçirilmesi ve sentezi) kavramlarının öncülerindendir. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu TEKHARF’I destekleyerek sağlık alanında sivil toplum ve devlet işbirliğine örnek teşkil etmiştir. Yine bu bağlamda Cambridge Üniversitesi, Helsinki ve Dünya Sağlık Örgütü META analizlerine giren TEKHARF yılda 250-300 atıf alarak İstanbul Üniversitesi’nin de bilimsel alanda öne çıkmasına da vesile olmuştur.

Ahmet Rasim Onat 1898-1963

O zaman Osmanlı Devleti’nin bir eyaleti olan Yanya’da doğdu. Babası Hayrettin Fevzi Bey, annesi Emine Hanımdır. Ortaokul çağında İstanbul’a yerleştikten sonra Vefa Lisesini bitirdi. Darülfünun’a girerek 1922’de Haydarpaşa Tıbbiye okulundan mezun oldu. Tedavi Kliniğinde Akil Muhtar Özden’in yanında iç hastalıkları uzmanı olduktan sonra 1927’de klinik şefi olarak Kayseri Devlet Hastahanesine, 1931-1942 yılllarında ise Şişli Etfal Dahiliye’ye katıldı. 1933 yılında doçent oldu. 1943 yılında Sağlık Bakanlığının en büyük hastahanesi olan Haydarpaşa Numune Hastahanesinde dahiliye klinik şefliğine tayin oldu. Bu görevi emekli olduğu 1962 Temmuz ayına kadar sürdürdü. Anılan dönemde Türkiye’nin ilk iç hastalıkları uzmanlarını (yaklaşık 250) yetiştirdi. Onbinlerce hasta tedavi etti ve yerli tıp literatürüne kırka yakın yayınla katkıda bulundu.

1953-1961 yılları arası kanunla kurulan Türk Tabipler Birliği Merkez Konseyi’nin kurucusu ve başkanlığını sürdürdü. Dünya Tabipler Birliği 1957-1958 yılları dönem başkanlığı yaptı. Eşi Neyirre Onat Lise öğretmenliği yapmıştır. Kızı ise Selmin Özalp’tir. İki oğlu, Altan Onat ve Teoman Onat bilahare Cerrahpaşa Tıp Fakültesinde profesör olmuşlardır.

Ulya Onat, Arjantinli bir baba ve Fransız bir anneden Buenos Aires’te doğdu. Çocukluğunda Arjantin’de yaşanan ekonomik sıkıntılar nedeni ile Paris’e taşındılar. Lise hayatını bitirdikten sonra Almanca öğrenmek üzere gittiği Zürih şehrinde bir şirkette asistan olarak işe başlamıştır. Burada Altan Onat ile tanışıp evlenerek 1957 yılında Türkiye’ye gelmiş, o yıllarda kanunen yabancı evliliği subaylığa engel oluşturduğu için eşinden askerlik süresince boşanmak zorunda kalmıştır. Türkiye’de Maden Ticaret ve Phillipe Brothers şirketlerinde hurda ve maden konularında çalışan Türkiye’nin ilk kadın tüccarı olmuştur. Osmanlıca alfabesini kayınvalidesi Neyirre Onat’dan öğrenen Ulya Onat pek çok dergide Türkiye hakkında olumsuz veya önyargılı çıkan yazılara yorum yazmıştır.

At yetiştiriciliği konusunu çocukluğunda babasından öğrenmiş, Türkiye’de Atlıspor Kulubünde at terbiyeciliği dalında yarışlara katılmış ve öğrenciler yetiştirmiştir. Aynı zamanda veteran golf sporcusu olan Ulya Onat’ın kadınlar dalında çeşitli madalyaları bulunmaktadır. Eşi Altan Onat ile katıldığı çeşitli konferanslar sonrası önsözünü Prof. Remzi Özcan’ın yazdığı ‘Kalbinize göre Yiyin’ kolestrol temalı yemek kitabını yazmıştır.

At eğitimi verirken 1974 Foto: Suzan Bayazıt

Çolakoğlu Metalürji firması inşaasında rahmetli Nuri Çolakoğlu ile birlikte.